گرفتاری در "تله دلار"، با رویای یک شبه پولدار شدن/ بازار ارز سوار بر موج هیجانات و باورهای نادرست شد

به گزارش خبرنگار اقتصادی "خبرگزاری دانشجو"، بازار ارز که چند وقتی بود رنگ آرامش به خود گرفته و در محدوده قیمتی 3200 تومان نوسانی جرئی داشت، دو روز پس از تمدید مذاکرات هسته‌ای در وین در مسیر صعودی گام برداشت و روز گذشته قیمت 3510 تومان را تجربه کرد.

شاید اولین واکنش به این افزایش قیمت ارز را در تالار شیشه‌ای مشاهده کردیم که طی 5 روز معاملاتی گذشته بیش از 3750 واحد ریزش کرد و روز گذشته نیز با افت 1055 واحدی در عدد 72 هزار و 189 واحدی قرار گرفت. شاید بتوان بهترین دلیل برای این افت قابل توجه بازار سرمایه را خروج سرمایه‌ها از این بازار و روانه شدن به سمت بازار ارز دانست. چرا که تجربه نشان داده است مردم ایران به سرعت به نوسانات اقتصادی واکنش نشان داده و تصمیمات سریع اخذ می‌کنند.

شکل‌گیری این هیجان کاذب در بازار ارز، وضعیت بازار را به گونه‌ای رقم زده است که میزان نوسانات دلار در 14 ماه گذشته به بالاترین سطح خود رسیده است. شاید بتوان سه کانال قیمتی را برای این نوسانات تعریف کرد. ورود به کانال 3300 تومانی در اواخر هفته گذشته، تجربه قیمت‌های بالاتر از 3400 تومان در روز ابتدایی هفته جاری و ورود به کانال 3500 تومانی در روز گذشته که البته در این کانال باقی نماند و به کانال 3400 تومانی بازگشت و نهایتا در 3490 تومان تثبیت شد. این روند قیمتی از 26 خرداد ماه سال گذشته بی‌سابقه بود و در نوع خود رکوردی برای بازار ارز به شمار می‌رود.

برخی‌ها از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند

بر همین اساس عباسعلی ابونوری، اقتصاددان و استاد دانشگاه، آخرین تحولات اخیر بین‌المللی ایران را بر تغییر نرخ دلار در بازار تأثیرگذار دانست و گفت: این امر باعث می‌شود برای مدت زمان کوتاهی در بازار ارز شاهد نوساناتی باشیم و این تاثیرگذاری در بازارهای دیگر مانند سکه و سهام هم افتاده است.

وی با اشاره به اینکه افزایش قیمت دلار در پی تصمیم خاصی در بازار داخلی و خارجی نبوده و این نوسانات موقتی است، اظهار داشت: برخی‌ها از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و از فرصت پیش آمده سوء‌استفاده می‌کنند. سیستم نرخ‌ها و بازارهای جهانی هم دچار تغییر و تحولاتی نشده که بتواند بر بازار داخلی ارز کشورمان تأثیر بگذارد.

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: از سوی دیگر دولت در نظر دارد که قیمت دلار در بودجه سال 94 را تعیین کند که در حال حاضر این نرخ حدود 2850 تومان در نظر گرفته شده و اعلام این موضوع در روزهای اخیر هم بی‌تأثیر نبوده است و تا زمان تصویب نهایی بودجه این نوسانات در بازار ارز را شاهد خواهیم بود و پس از تصویب قیمت ارز دلار تثبیت می‌شود.

ابونوری با تأکید بر اینکه افزایش قیمت دلار به میزانی نیست که اقتصاد را تحت تأثیر قرار دهد، گفت: با توجه به این شرایط نیازی به دخالت بانک مرکزی نیست و مسئولان این بانک مطلع هستند که این نوسانات تأثیرگذار نیست و تحولات نرخ دلار تأثیری در اقتصاد کشور نخواهد گذاشت.

وی خاطرنشان کرد: رکودی که هم اکنون در اقتصاد دنیا حکمفرما است، نمی‌تواند دلیلی بر نوسانات نرخ ارز در بازار داخلی باشد و بازار داخلی از حالت عادی و طبیعی خارج نشده است و بنابراین، این وضعیت در بلندمدت ادامه نخواهد داشت و متوقف خواهد شد، ضمن اینکه تا آغاز مذاکرات بعدی و توافقات سیاسی این روند غیر منطقی به نظر نمی‌رسد و نوسانات نگران کننده نخواهد بود.

با گذری کوتاه در خیابان فردوسی تهران متوجه می‌شویم که معاملات دست به دستی ارز در گوشه و کنار پیاده‌روهای این خیابان در جریان است و صرافان با توجه به ریسک بالای معاملات و لحظه‌ای بودن این افزایش قیمت ترجیح داده‌اند تا از ذخایر خود استفاده کمتری کنند و به نوعی می‌توان گفت در حاشیه بازار قرار گرفته‌اند و در حال حاصر بازار ارز در دست دوره‌گردان دلار فروش قرار دارد که تلاش می‌کنند ارز عرضه شده در بازار را به بالاترین قیمت جمع کنند.

البته نباید فراموش کرد که عامل افزایش تقاضا در چند روز گذشته برای مسافرت‌های زیارتی به کربلا نیز به نوعی بازار را تحت تاثیر خود قرار داده است و شاید بتوان این تقاضا را تنها تقاضای واقعی در بازار پرآشوب روزهای گذشته دانست که البته سهم قابل توجهی را به خود اختصاص نمی‌دهد.

وزیر اقتصاد: از رفتار هیجانی پرهیز کنند

علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد و امور دارایی نیز روز گذشته در واکنش به سقوط شاخص بورس و نوسانات اخیر ارزی گفت: مردم بدانند در شرایطی که عوامل واقعی تغییر نکرده است، نباید رفتارهای هیجانی داشته باشند.

وی ادامه داد: کسانی که در این شرایط متأثر از عوامل روانی، رفتار می‌کنند با زیان مواجه خواهند شد؛ همان طور که در گذشته هم شاهد این وضع بودیم.

طیب نیا افزود: در دوره کوتاه مدت نرخ ارز افزایش می‌یابد و کسانی که در این دوره خرید می‌کنند، قطعا با زیان مواجه و پشیمان می‌شوند.

وی با بیان اینکه در یک سال اخیر چند بار این موضوع را تجربه ‌ایم، گفت: مردم ما که این تجربه را داشته‌اند، از رفتار هیجانی پرهیز کنند.

طیب نیا اظهار داشت: تغییرات چند روز اخیر عمدتاً ناشی از برخی هیجانات و عوامل روانی است که در بازار رخ می‌دهد و متأثر از برخی خبرهای منتشره در بازار است.

وی تاکید کرد: مردم مطمئن باشند در شرایط بنیانی و واقعی اقتصاد کشور هیچ تغییر خاصی حاصل نشده و این تغییرات گذراست.

وزیر اقتصاد درباره اینکه برای تقویت بازار سرمایه چه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟، گفت: اقدامات مثبتی شده است.

وی افزود: با فعالان بازار سرمایه تماس‌هایی داشته‌ایم و اشخاص حقوقی و افراد مؤثر بازار سرمایه به خوبی واقف هستند که نوسانات کوتاه مدت است و ادامه پیدا نمی‌کند.

وزیر اقتصاد اظهار داشت: بنابراین انتظار ما این است که این روند به زودی به انتهای خود برسد و باز شاهد یک روند مثبت و با ثبات در بازار باشیم.

همچنین مشاهدات و سخنانی که از گوشه و کنار به گوش می‌رسد حکایت از سه باور نادرست مردم و برخی کارشناسان در خصوص این موج افرایشی در بازار ارز دارد که خود یکی از عوامل تشدید کننده این نوسانات ارز. برخی بر این اعتقادند تمدید مذاکرات هسته‌ای، تصمیم اوپک برای حفظ سطح تولید و کاهش روزانه قیمت نفت و در پایان کسری بودجه احتمالی کشور به دلیل این کاهش قیمت این تصور را به وجود آورده است دولت برای جبرای کسری بودجه به مداخله در بازار برای افزایش نرخ ارز دست زده است اما تحلیل‌های اقتصادی به خوبی نشان می‌دهند این تصورات پایه و مبنای درستی نداشته و نوسانات کنونی زودگذر خواهد بود چرا که بر مبنای محاسبات تغییر 200 تومانی قیمت ارز برای دولت ماهیانه تنها 200 میلیارد تومان مازاد درآمد ایجاد خواهد کرد و با تداوم در تمام سال نیز تنها 800 میلیارد تومان مازاد درآمد عاید دولت خواهد کرد که این رقم در مقایسه با حجم درآمد ناشی از صادرات محصولات پتروشیمی و دیگر صنایه غیر نفتی بسیار اندک خواهد بود و هزینه‌هایی نیز که از این طریق به دولت تحمیل می‌شود آنچنان بالاست که ورود دولت به چنین بازی‌ای بسیار خطرناک و البته احمقانه به نظر می‌رسد.

سیف: در روزهای آینده آرامش به بازارها باز خواهد گشت

در همین حال، رئیس کل بانک مرکزی بعدازظهر یکشنبه با اعلام اینکه تاثیر برخی اخبار بر بازار ارز موقتی است و تعادل به سرعت به بازار بازخواهد گشت، عمده‌ترین عامل تاثیرگذار بر تحولات فعلی بازار را ورودی ارز اعلام کرد.

سیف افزود: بازار ارز در شرایط تعادل به‌سر می برد و اتفاقاتی که طی روزهای اخیر افتاده است، به عواملی مربوط می‌شود که اصلی ترین آن، وضعیت ورودی ارز به بازار است.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه وضعیت تقاضا در بازار ارز متعادل است، گفت: تاثیر برخی اخبار بر این بازار موقتی است و تعادل به سرعت به بازار بازخواهد گشت.

سیف با اعلام اینکه همچنین تصمیماتی برای وضعیت بورس اتخاذ شده است، افزود: شرایط نشان می‌دهد شاخص به جای اصلی خود بازخواهد گشت.

وی ادامه داد: در برخی مواقع حباب در بازار ایجاد می‌شود که این حباب تخلیه خواهد شد و نمی‌تواند به سایر بازارها تسری یابد. به هر حال، شرایط متعادل را در روزهای آینده خواهیم داشت.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به نتایج مذاکرات هسته‌ای و اعلام آن در روزهای اخیر، اظهار داشت: بانک‌ها باید اقتضائات و آمادگی لازم را برای برقراری ارتباطات بین‌المللی دقیق داشته باشند تا بتوانند به صورت کارا و موثر عمل کنند. اگر قرار باشد بانک‌های خارجی در کشور ما فعالیت کنند، با وضعیتی که با بانک‌های داخلی در حال حاضر دارند، قادر به رقابت آن‌ها نخواهند بود و سطح فعلی فعالیت بانک‌های داخلی قابل رقابت با آنها نیست.

سیف با بیان این موضوع که در یک دامنه هفت ماهه باید بانک‌ها هر چه سریعتر خود را آماده نمایند، افزود: علائم مثبت و عزم جدی در طرف مقابل وجود دارد و بیش از اینها نتایج مثبت به تاخیر نخواهد افتاد.

وی با تاکید بر اینکه وضعیت بازار و شرایط اقتصادی باثبات است، افزود: بنا به اخبار رسیده، نوساناتی در بازار وجود دارد که این از بنیان‌ها و اقتضائات اقتصادی است اما وضعیت و شرایط از ثبات لازم برخوردار است.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه عوامل بنیادین موثر در بازار نقش خود را ایفا می‌کنند، گفت: در روزهای آینده آرامش به بازارها باز خواهد گشت.

شاید در این میان تنها افراد تازه‌کار که سوار بر موج شایعات سوار شده و بخش بسیاری از سرمایه‌ خود را به سمت خرید ارز برای کسب سود بیشتر روانه‌ کرده‌اند، بیشترین ضرر و زیان را متوجه شوند.